Szanowni Inwestorzy,

zgodnie z naszymi przewidywaniami, prezentowanymi kilka miesięcy temu, rok 2018 powinien być okresem przejściowym między hossą a bessą. W pierwszej połowie tego roku oczekiwaliśmy ważnych szczytów na rynkach akcji – ważnych, czyli przynajmniej na jakiś czas kończących hossę trwającą na świecie od 2009 roku. Spodziewaliśmy się również wzrostów na największych polskich spółkach oraz założyliśmy, że szczyt na sWIG80 (małe spółki w Polsce) w tym cyklu był w 2017 roku. Ponadto uważaliśmy, że potencjał wzrostowy złotego do dolara ulega na jakiś czas wyczerpaniu, a możliwa aprecjacja amerykańskiej waluty może współgrać z istotnymi problemami na rynkach wschodzących.

Po czterech miesiącach tego roku ta koncepcja nie ulega zmianie. Zgodnie z naszym modelem, który sprawdził się m.in. w 2007 (szczyt), 2011 (szczyt) i 2016 roku (dołek) i który służy nam do nawigacji na rynkach w perspektywie wieloletniej (prezentowany był w liście inwestorskim w październiku), giełdy przestają mieć cykliczne wsparcie od połowy roku. Oznacza to w najlepszym razie długotrwały przystanek we wzrostach, a w bardziej prawdopodobnym scenariuszu -  pojawienie się regularnej bessy na rynkach w okresie przypadającym na lata 2018-2019.

Po spadkach na giełdach w lutym na części rynków sytuacja wciąż jest nierozstrzygnięta. Wieloletnie trendy wzrostowe zostały obronione, choć według nas prawdopodobieństwo trwałego pobicia szczytów z początku roku znacząco zmalało. W przypadku niektórych giełd (w tym warszawskiej i niemieckiej), naszym zdaniem szczyt ze stycznia był tym, który zakończył wzrosty. Nastąpiło to wcześniej niż oczekiwaliśmy i było jednym z powodów pogorszenia wyników naszych funduszy – licząc na kontynuację impulsu wzrostowego mieliśmy krótkoterminowo zbyt dużą alokację w ryzykownych aktywach.

Nasze  słabsze wyniki w ostatnim czasie uznajemy za przejściowe. Cel zarządzających funduszami Opoka od powstania firmy 11 lat temu jest jeden – zarabianie pieniędzy dla naszych klientów niezależnie od warunków rynkowych. Rynek w najbliższych latach da nam wiele okazji do zarobku, po jego obu stronach (long/short). Unikamy i będziemy unikać ryzyk, których w naszej opinii nie warto brać pod koniec cyklu wzrostowego w gospodarce – czyli przede wszystkim nadmiernego zaangażowania w akcje mniej płynnych spółek, których wyceny fundamentalne podczas bessy mają drugorzędne znaczenie w obliczu poszukiwania gotówki i bezpieczeństwa przez inwestorów.  Sądzimy też, że w nadchodzących kwartałach istotną rolę na rynkach odegra złoto i metale szlachetne w ogóle.

Hossa (była) gdzie indziej

Polscy inwestorzy indywidualni zrazili się do akcji po roku 2008. Patrząc na to, jak daleko w cyklu jesteśmy obecnie, czasu na zmianę nastawienia do giełdy już nie ma i naszym zdaniem nie nastąpi to szybciej niż w kolejnej dłuższej sekwencji wzrostowej, na którą zapewne przyjdzie nam sporo poczekać. Jest to sytuacja odmienna od naszych pierwotnych oczekiwań, że w końcu cyklu inwestorzy jednak przekonają się bardziej  do rynku akcji.

W naszym kraju hossa w pierwszej dekadzie XXI wieku objęła cały szereg aktywów – nieruchomości, giełdę, różnego rodzaju dobra luksusowe. Obecnie natomiast objawiła się ona ze szczególną siłą gdzie indziej – mamy wieloletni boom na instrumenty przynoszące stały dochód lub dochód o niskiej zmienności, jak chociażby obligacje korporacyjne oraz, ponownie, nieruchomości, a głównie ich kupno pod wynajem – w miastach i w miejscowościach turystycznych. Duża część inwestorów uznała, że praktycznie na każdym innym rynku niż giełda relacja zysk do ryzyka jest lepsza. W przypadku istotnej (ale oczywiście będącej wciąż tylko pewnym fragmentem) części rynku, zwłaszcza biorąc pod uwagę kwestię braku płynności, to założenie najprawdopodobniej okaże się błędne.

Naszym zdaniem szeroko komentowany w mediach przypadek firmy Getback zapisze się w historii jako kulminacyjny moment hossy na instrumentach dłużnych emitowanych przez firmy. Przemawia za tym duża skala zagrożonych aktywów (2,6 mld PLN, ponad 9000 inwestorów), medialność sprawy jak i to, jak późno w cyklu gospodarczym/finansowym jesteśmy. W otoczeniu niskich stóp procentowych (w przypadku depozytów bankowych i najbezpieczniejszych instrumentów dłużnych) i braku istotnych niewypłacalności, rynek obligacji korporacyjnych w Polsce przeżył znaczący wzrost popularności. Ta faza jest już jednak za nami, co niestety objawi się znacznie trudniejszym procesem pozyskania kapitału, również w przypadku emitentów o dobrym standingu finansowym.

Co zawsze staramy się podkreślać, w funduszach zamkniętych dostępnych dla szerszej grupy inwestorów (Opoka One, Opoka FIZ z subfunduszami) zarządzanych przez Opoka TFI nie ma ani obligacji korporacyjnych, ani wierzytelności związanych z działalnością windykatorów. Wychodzimy z założenia, że ryzyko, które podejmujemy w imieniu naszych klientów, powinno dotyczyć aktywów możliwych do spieniężenia na płynnych rynkach publicznych.

 

Ze względu na pełzającą zapaść demograficzną w Polsce (przytłumioną chwilowo przez napływ ludności z Ukrainy) każda kolejna hossa na rynku nieruchomości powinna być teoretycznie słabsza od poprzedniej. Wolumen sprzedanych mieszkań przekroczył jednak poziomy z 2007 roku, a w chwili obecnej rosną ceny gruntów i samych mieszkań. Nie sądzimy, żeby hossa na tym rynku potrwała dłużej niż jeszcze 12-18 miesięcy i możemy mieć tutaj do czynienia z ostatnim segmentem, gdzie zakończą się wzrosty w tym cyklu gospodarczym. Poniżej prezentujemy nasze szacunki wartości mieszkań kupionych pod wynajem, które traktujemy jak jeszcze jeden instrument finansowy o stałym kuponie. Dostępne dane obejmują ostatnie sześć lat. Bardzo ostrożnie licząc w 2017 roku wielkość ta wyniosła ponad 7 mld złotych.